Dergimizin okurları kıdem tazminatı üzerine defalarca kez yazdığımızı bilirler. Yazmaya da devam edeceğiz. Çünkü burjuvazi, kıdem tazminatını gasp etmeyi aklından hiç çıkarmadı, çıkarmıyor. Sermayenin istekleri doğrultusunda yasal düzenlemeler yapan AKP hükümeti de…
Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, kıdem tazminatı konusunda kendisinin önerdiği “Avusturya modeli”ne Çalışma Bakanı’nın sıcak baktığını belirtti. Çalışma Bakanı Süleyman Soylu ile bu konuyu görüştüğünü, onun da “ümit verici şeyler” söylediğini bildiriyor.
Özdebir diyor ki, “bizim önerdiğimiz ‘Avusturya modeli’ni gitmişler yerinde incelemişler. Avusturya’da bu modeli sendikalar önermiş. Sirkülasyondan dolayı orada da işçiler kıdem haklarını alamıyorlarmış, sonunda fon sistemine geçmişler.”
Burjuvazi ve AKP hükümeti, kıdem tazminatını gasp etmenin kolay olmayacağını bildiklerinden bugüne dek çeşitli formüller aradılar. Bazen yarı yarıya indirme, bazen fon gündeme geldi. Ancak işçi ve emekçilerin yükselen tepkisiyle geri çektiler. Şimdi “Avusturya modeli” adı altında yeniden fon sistemi üzerine hazırlık yaptıkları anlaşılıyor.
Kıdem tazminatı oranı, ülkelere göre farklılıklar gösteriyor. Avusturya yüzde 1.5, Brezilyada yüzde 8.5, İtalya’da yüzde 7.4 olan oran, Türkiye’de yüzde 8.3. Türkiye’de uygulanan yüzde 8.3’lük oran, her yıl için 30 günlük brüt ücrete eşit bir rakama denk geliyor. Şimdiki uygulamada 15 yıl çalışan bir kişi, 15 aylık kıdem tazminatını hak ediyor.
Avusturya modelinde ise, ancak 4.5 aylık bir kıdem tazminatına denk geliyor. Eğer Avusturya sistemi uygulamaya girerse, 15 yıl çalışanın kıdem tazminatı 11 ay azalacak. Zaten Avusturya modelini öneren Ankara Sanayi Odası Başkanı Özdebir de açıklamasında, “Avusturya modelinde bir yıllık çalışmanın karşılığında 15 günlük ücretin karşılığı olan yarım maaş tutarında kıdem hakkı oluyor” demişti.
Mevcut düzenlemede, her bir yıllık çalışmanın karşılığında bir maaş tutarında kıdem hakkı elde ediliyor. Avusturya modelinin uygulanması halinde, her çalışan adına kıdem fonu açılacak. İşçilerin kıdemi yarı yarıya düşecek.
Ama bunun kolay olmayacağını AKP hükümeti de patronlar da biliyor. Bu yüzden arayışlarını sürdürürlerken bir yandan da “taraflarla ortak bir yol bulacağız” açıklaması yapıyorlar.