Uzel, Vera Varlık’a satıldı

Uzel işçilerinin 11 yıldır tazminatları için yürüttükleri mücadeleye, hukuk darbesi indirildi. Fabrikanın Demirkapı’da bulunan binası ve arazisi, 15 Mayıs 2019’da yapılan ihaleyle Vera Varlık’a 223 milyon 700 bin TL’ye satıldı. İşçiler Vera Varlık’ın, Uzel ailesinin paravan şirketi olduğunu, işçilerin haklarını gaspetmek için böyle bir yola başvurduklarını söylüyorlar.

Uzel direnişi; 11 yıl önce miras kavgasına tutuşan Uzel ailesinin, tekellere borçlandıktan sonra binlerce işçiyi işten atması ve iflas göstererek fabrikayı kapatmasıyla başlamıştı. Tarihi bir direniş geçmişine sahip olan işçiler, bir yandan patronlara, diğer yandan da sendika ağalarına karşı mücadele yürüttü.

Tazminatlarını alamayan işçiler, uzun hukuk mücadelesinin ardından, 2019 yılı başından itibaren pazar günleri fabrikanın önünde eylem yapmaya başladılar.

Direniş sürecinde fabrikanın makineleri “çalındı” ve fabrikanın değerinin düşük gösterilmesi için uğraşıldı. Yapılan ihalede ödenen miktar, ilk yapılan ve iptal edilen ihale değerinden daha düşük.

Rami’de 93,5 dönümlük arazi üzerine kurulu olan Uzel Makina ve Traktör Fabrikası’nın değeri 455 milyon 757 bin 553 olarak belirlenmişti. İhale saatinde satış için kimse başvuru yapmadı. İhalenin bitimine dakikalar kala, Vera Varlık Yönetim AŞ, 223 milyon 700 bin TL ile ihaleye katıldı ve başka alıcı olmadığı için, bu fiyattan satış gerçekleşti.

Vera Varlık’ın iflas masasından yaklaşık 170 milyon TL alacağı bulunuyor. Uzel’in ihale tutarı ise 223 milyon. Vera Varlık’ın, aradaki fark olan 53 milyon TL’yi iflas masasına yatırması, fabrika binasının ve arazisinin tamamına sahip olması için yeterli olacak. Satışın ardından öncelikli olarak iflas masasının borcu tahsil edilecek. Daha sonra işçi alacakları ödenecek. İşçilerin iflas masasına kayıtlı alacakları 35 milyon TL. Üstelik bu sadece ana para. Hazine ve sigorta alacağı karşılandıktan ve tüm borçlar ödendikten sonra, yeterli meblağ kalırsa alacaklıların faizleri de ödenecek.

Bu hesaba göre işçiler, 11 yıl önce işten çıkartıldıkları sıradaki kayıtlı alacaklarını alabilirlerse ne ala. 11 yıllık faizi alamadıkları gibi, ana paranın tamamını da alamayabilirler. Ve fabrika satıldığı, hesap tamamlandığı için başka bir hak iddia etme şansları da olmayacak.

İşçiler fabrikanın yok pahasına satıldığını ve bu satışla haklarının gaspedildiğini söylediler. Bu ihaleye itiraz edeceklerini belirttiler.

Bugün Vera Varlık’ın, değerinin yarısı kadar paraya sahip olduğu Uzel Fabrikası, 1864’te Rusçuk’ta (bugün Bulgaristan sınırları içinde olan bir kent) kuruldu ve fayton üretimine başladı. 1937’de Bursa’ya göç ettikten sonra otobüs makası ve kamyon süspansiyonları yaptı. 1961’de ABD’li traktör şirketi Massey Ferguson’la anlaşarak traktör üretimine geçti. 2000’li yıllarda, günde 126 traktör üreterek, sektöründe dünyanın en büyük 10 şirketi arasına girdi. Türkiye sanayisinin en köklü ve etkili şirketlerinden birisi oldu.

Uzel’in yıkım hikayesi, Türkiye’de sanayi üretiminin yıkım sürecinden bağımsız değildir. Bugün yeni patronları, Rami’deki fabrikadan çok, şehrin merkezindeki bu değerli arazi ile ilgilenmektedir. İşçiler ise, mücadeleye devam etmeye kararlılar.