Geleceğimizin köprüsü tarihimiz

✰ 1 Ocak 1906- Moskova ayaklanması başladı

1905 Aralık ayında Rusya’da işçilerin Çarlık tarafından uygulanan baskılara karşı tepkileri büyümekteydi. 8 Aralık’ta 100 bin işçiyi temsilen işçi sovyetleri, grev kararı aldı ve uyguladılar. Fakat bu ayaklanma, Menşevik önderlerin pasifist tutumlarından dolayı yenildi. Lenin, ayaklanmadan çıkarılması gereken birinci dersin, “daha fazla silaha sarılmak” olduğunu tespit etti. Menşevik önderler ise silahlanmayı bir hata olarak gördüler. Bu ayaklanmanın deneyimini kuşanan Bolşevikler, 1917 Ekim devrimine giden süreci örmeye başladılar.

 

✰ 1 Ocak 1959- Küba devrimi

Fidel Castro önderliğindeki Kübalılar, ABD işbirlikçisi Batista diktatörlüğünü devirerek iktidarı ele geçirdi. Küba devrimi, dünya halkları tarafından coşkuyla karşılanırken, Latin Amerika’yı arka bahçesi olarak gören ABD ve Batılı emperyalistlerde paniğe yolaçtı. Devrimden sonra ABD’nin Küba’ya karşı giriştiği sayısız provokasyonlar, sabotaj ve operasyonlar her defasında başarısızlığa uğradı.

 

✰ 1 Ocak 1949- Çin Halk Cumhuriyeti kuruldu

1921 yılında Çin Komünist Partisi, Şanghay’da kuruldu. ÇKP, “komünist” adını taşımakla birlikte, gerçekte “köylü devrimcisi” bir çizgiye sahipti ve milli burjuvazinin temsilcisi Çan Kay Şek’in başında bulunduğu hükümete destek verdi. 1931’de Japonya Mançurya’yı işgal edince, Çan Kay Şek, Japonlara karşı direnmeme kararı aldı. ÇKP, işgale karşı köylü direnişini örgütlemeye başladı. Japonlarla karşı direniş ile birlikte ÇKP de büyüdü ve kısa zamanda birçok bölgeyi “kurtarılmış” ilan etti. 1949 yılında Mao önderliğindeki ÇKP, Çin devrimini gerçekleştirdi ve Çin’de yeni bir dönem başladı.

 

✰ 1 Ocak 1965- Filistin’de silahlı ayaklanma başladı

1948 yılında İsrail tarafından işgal edilen Filistinliler, kendilerini pazarlık konusu yapan Arap işbirlikçilerinin pasifist çizgisine karşı, örgütlenmeye başladılar. 1964’te El Fetih silahlı eylemlere başlama kararı aldı. 1 Ocak 1965’te ise Ürdün nehrinin yatağını değiştirmek için İsraillilerin yaptığı tesislere saldırarak ilk ateşi yakmış oldular.

 

✰ 4 Ocak 1991- Zonguldak maden işçilerinin yürüyüşü

48 bin işçi adına yürütülen TİS sürecinin anlaşmazlıkla sonuçlanması üzerine, 36 gündür direnişte olan maden işçileri, Ankara’ya yürüyüş kararı aldı. 3 Ocak’ta yapılan genel grevin ardından başlayan yürüyüş, Bolu Mengen’de jandarma barikatı tarafından engellendi. İşçilerin bu barikatı aşabilecek kararlılığı varken, işbirlikçi sendikacılar eylemi bitirdiler. Bu yürüyüş ‘89 bahar eylemlerinin zirvesini de oluşturdu.

 

✰ 5 Ocak 1996- Ümraniye Cezaevi’nde katliam

Artan hak gasplarına karşı devrimci tutsaklar, eyleme başladılar, barikatlar kurdular. ‘96 ÖO şehidimiz Osman Akgün’ün ön saflarında yer aldığı eylem sırasında, DHKP-C militanları Rıza Boybaş, Abdülmecit Seçkin ve Orhan Özen ve Gütekin Beyhan şehit düştü.

 

✰ 6 Ocak 1969- Commer’in arabası yakıldı

“Vietnam Kasabı” olarak bilenen ABD büyükelcisi Commer, bir konferans için ODTÜ’ye geldiği bir sırada, öğrenciler makam arabasını ateşe verdiler. Commer, 19 Ocak’ta görevinden istifa etti ve Amerika’ya döndü. Bu eylem, gençliğin anti-emperyalist mücadelesinin simgelerinden biri oldu.

 

✰ 8 Ocak 1996- Evrensel gazetesi muhabiri Metin Göktepe gözaltında katledildi.

 

✰ 9 Ocak 1905- Rusya’da “Kanlı Pazar”

Çar’a dilekçe vermek için saraya yürüyen 140 bin işçinin üzerine ateş açıldı ve binlerce işçi öldürüldü. İşçiler bu yürüyüşe önderlik eden ve Çar’ın ajanı olduğu anlaşılan Papaz Gapon’un oyununa gelmişlerdi. Fakat bu olay 1905 devrimini tetikledi.

 

✰ 9 Ocak 2013- PKK önderi Sakine Cansız ve PKK kadroları Fidan Doğan ile Leyla Şaylemez Paris’te katledildi.

 

✰ 15 Ocak 1919- Spartakist önderler katledildi

I.Enternasyonal’in döneklerinin başında gelen Alman sosyal demokratları, “vatan savunması” adı altında I. emperyalist savaşta kendi burjuvalarına destek verdiler. Savaşın ardından da Alman burjuvazinin yardımına koşup hükümete girdiler. Hükümete gelir gelmez ilk yaptıkları iş, işçi sınıfının önderlerine azgınca saldırmaktı. 1919’da yükselen devrimci dalganın önüne geçebilmek için her yolu denediler. Rosa Lüksenburg ve Karl Liebnecht işte böyle bir sürecin ardından katledildi.

Yılların birikimini taşıyan her iki önder de, gerek emperyalist savaş öncesi, gerek emperyalist savaş sırasında Alman sosyal demokratlarının izlediği politikaları şiddetle eleştirerek savaşa karşı olduklarını açıklamışlardı.  Sovyet devriminin gerçekleştiği o koşullarda Alman emperyalizminin de devrimle yıkılması, tüm dünya işçi ve emekçilerine yepyeni umutlar açacak, Sovyetler Birliği’nin dünya gericiliği karşısında tek kalmasını da önlemiş olacaktı. Ancak Alman devrimi yenilgiyle sonuçlandı ve sosyal demokrat hainler, Hitler’e iktidarı teslim ederek faşizmin Almanya ve dünya üzerinde azgın bir terör estirmesine zemin hazırladılar.

Tüm dünyada komünist ve devrimciler, Rosa ve Karl’ı her ölüm yıldönümünde özlemle, sevgiyle anıyorlar. Sosyal demokrat hainler ise halkların nefretini kazanarak tarihteki yerlerini aldılar.

 

✰ 19 Ocak 2007- Hrant Dink katledildi

Agos gazetesinin Genel yayın yönetmeni olan Hrant Dink, yükseltilen şovenist kampanya sonucu katledildi. Bu cinayet, kitlelerin büyük tepkisiyle karşılaştı. Cenazesi yüz binlerin katılımıyla gerçekleşti ve ölüm yıldönümünde binlerce kişi devletten hesap sormak için sokaklara aktı. Devlet göstermelik olarak katilleri yargılamak zorunda kaldı. Fakat bu cinayetin arkasında yer alan üst düzey görevliler halen yerlerinde duruyor.

 

✰ 21 Ocak 1980- Tariş direnişi

Öncü işçileri işten atarak faşist kadrolaşma yaratmak isteyen patronlara karşı, eyleme geçen işçilere polisler saldırdı. 50 işçi yaralanırken, 600 işçi gözaltına alındı. İşçiler bu saldırıya karşı fabrikayı işgal etti ve halkla birlikte direnişe geçti. Bu direniş ve işgal eylemi, sınıf hareketi açısından önemli etkiler bıraktı.

 

✰ 21 Ocak 1924- Ekim devriminin önderi, “emperyalizm ve proleter devrimleri çağının Marks’ı” Lenin yaşamını yitirdi

 

✰ 22 Ocak 1946- Kürtlerin ilk devleti “Mahabad Kürt Cumhuriyeti” ilan edildi.

 

✰ 23 Ocak 1983- TKP-ML Hareketi militanı Ali Aktaş Adana Kapalı cezaevinde idam edildi.

 

✰ 28 Ocak 1963- Kavel direnişi

Fabrikada hak gasplarına karşı işçiler fabrikayı işgal ettiler. İşgal eylemine polisler saldırdılar. Direnişe halk da destek verdi.

 

✰ 29 Ocak 1983- Üçüncü Yol davasından yargılanan Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ve Mehmet Kanbur İzmit’te idam edildi.

 

✰ 1 Şubat 1979- Abdi İpekçi öldürüldü

Milliyet Gazetesi’nin genel yayın yönetmenliğini yaptığı sırada, Mehmet Ali Ağca, Abdullah Çatlı, Oral Çelik gibi faşistler tarafından düzenlenen bir suikastle öldürüldü. Devlet tarafından yönlendirilen sivil faşistler yargılanmadığı gibi, resmi görevlerle yurtdışına gönderildi.

 

✰ 10 Şubat 1969- 6. Filo eylemi

Amerikan emperyalizminin Türkiye kıyılarına asker çıkarmak istemesini, İstanbul ve Ankara’da öğrenciler protesto ettiler. 16 Şubat’ta gerçekleşen ve bu kez çoğunluğunu işçilerin oluşturduğu protesto eylemine ise, devlet destekli dinciler saldırdı. “Kanlı Pazar” olarak tarihe geçen olaylar yaşandı. Ali Turgut Aytaç ve Duran Erdoğan, bıçak ve şişlerle katledildiler. ABD’nin 6. Filosu’nun protestosu ve ABD askerlerinin İstanbul’da denize dökülmesi, sadece gençlik hareketi açısından değil, Türkiye devrimci hareketi açısından da önemli bir yere sahiptir. Ülkemiz tarihindeki belli başlı anti-emperyalist eylemlerden biridir. “Kanlı Pazar” da, karşı-devrimin provokasyonlarından biridir. O günden sonra da faşizmin bu tür provokatif eylemleri sürmüş ve her defasında “Kanlı Pazar”ı akla getirmiştir.

 

✰ 11 Şubat 1925- Şeyh Said isyanı

Elazığ’ın Eğil bucağı Piran köyünde başlayan ayaklanma yaklaşık iki ay sürdü. Devlet, bu ayaklanma karşısında seferberlik ilan etti. Takrir-i Sükun Kanunu çıkardı, Türkiye’deki sol muhalefeti de baskı altına aldı. Şeyh Said ve beraberindekiler, Varto yakınlarında yakalandılar ve Diyarbakır’da idam edildiler. Şeyh Said isyanı, Kürt başkaldırıları içinde önemli bir yere sahiptir.

 

✰ 13 Şubat 1967- DİSK kuruldu

1960’lı yıllarda, Türkiye’de kapitalizm hızlı bir gelişme gösterdi. Fabrika bölgelerinin etrafı kısa sürede gecekondu mahalleleriyle kuşatıldı. Yoğun sömürü ve kötü yaşam koşulları, işçiler içinde büyük bir öfke birikimine neden oldu. Kavel Direnişi gibi, direnişlere fabrikaların çevrelerindeki gecekondular da katılıyor, militan direnişler yaşanıyordu.

Yasadışı grevler ve yürüyüşler, çatışmalı direnişler artık sınıf hareketinde olağanlaştı. Bu durum, Türk-İş’in ihanetçi çizgisini zorlamaya başladı. Tabanın basıncıyla birçok sendika şube yönetimi, hatta bazı sendikaların genel merkez yönetimleri, muhalefet yapmaya başladılar. Türk-İş’e rağmen bir çok grev ve direniş örgütlendi. Türk-İş, bu gidişi durdurmak için idari önlemlere başvurdu, disiplin cezaları ve ihraç yöntemlerini kullandı.

Paşabahçe Şişe Cam grevi, bir dönüm noktası oldu. Grev devam ederken, Türk-iş burada örgütlü olan Kristal-iş’i bile saf dışı bırakarak grevi bitirdi. İşçiler bu kararı tanımadı ve grevi devam ettirdiler. Türk-iş üyesi olan Lastik-iş, Maden-iş, Basın-iş ve Kristal-iş, Paşabahçe işçilerine destek verdiler. Türk-iş bu sendikaları geçici olarak konfederasyondan ihraç etti. Bu, bardağı taşıran son damla oldu.

Türk-İş’ten ihraç edilen sendikalar, yanlarına bağımsız sendikaları da alarak, 15 Temmuz 1966’da Sendikalar Arası Dayanışma Örgütü’nü (SADA) kurdular. SADA, bir çok grevi ve direnişi desteklemeye, fiilen alternatif bir konfederasyon gibi çalışmaya başladı. Bu dönemde, sınıfın devrimci partisi olmadığı için, bu devrimci çıkış, TİP (Türkiye İşçi Partisi) revizyonizminin yörüngesine sokuldu. SADA’nın bir çok yöneticisi aynı zamanda TİP üyesiydi. SADA da TİP çizgisinde hareket etti.

Ve 13 Şubat 1967’de, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nu DİSK’i kurdular.

 

✰ 17 Şubat 1600- Giordano Bruno yakıldı

İtalya’nın Napoli şehrinde doğan Giordano Bruno, filozof, astronom, matematikçi ve yazardı. 1576 yılında kiliseye başkaldırısı yüzünden hakkında dava açıldı. Tüm işkencelere rağmen fikirlerinden vazgeçmedi. Konuşarak halkı etkilememesi için ağzı bağlanan Bruno, Cempodi Flori meydanında diri diri yakılarak öldürüldü. Ama bilimsel ilerleme nedeniyle gericiliğin saldırısına uğrayanların önemli bir simgesi oldu.

 

✰ 18 Şubat 1993- Kürt siyasetinin partisi DEP’in (Demokrasi Partisi) İstanbul’daki binası bombalandı

 

✰ 19 Şubat 1972- Ulaş Bardakçı katledildi

’68 devrimci kuşağının önderlerinden Ulaş Bardakçı, Arnavutköy’de bir evde polis tarafından kuşatıldı. Ulaş, kendinden önce şehit düşen yoldaşları gibi son kurşununa dek çatışarak şehit düştü.

 

✰ 21 Şubat 1965- Malcolm X öldürüldü

Etkili konuşma yeteneğiyle büyük bir taraftar kitlesi kazanan Amerikalı, ünlü siyah Müslüman lider Hacı Malik Şahbaz (Malcolm X) Harlem’de vurularak öldürüldü.

 

✰ 21 Şubat 1934- Cesar Sandino katledildi

Nikaragualı gerilla önderi Augusto Cesar Sandino, ulusal muhafızların komutanı Somoza’nın adamları tarafından kaçırılarak öldürüldü. 1979’da Nikaragua’da iktidarı ele geçiren devrimci “Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi” (FSLN) adını bu halk kahramanından aldı.

 

✰ 24 Şubat 1848- Komünist Manifesto Yayınlandı

Marx ve Engels tarafından kaleme alınan Komünist Manifesto, işçi sınıfının siyasal mücadelesinin nedenlerini ve hedeflerini bilimsel biçimde ortaya koyan ilk siyasal metindir. Aynı zamanda proletaryanın siyasi partisinin ilk devrimci programı olma özelliği taşır.  Farklı dillere en fazla çevrilen ve en fazla basılan bir broşürdür. 150 yıl kadar önce “Bütün Ülkelerin ışçileri, Birleşiniz” diye seslenen Komünist Manifesto, bugün de güncelliğini ve tarihsel gerçekliğini korumaktadır.

 

✰ 26 Şubat 1984- Şair Hasan Hüseyin Korkmazgil öldü

“İşime karım dedim, karıma Kavel diyeceğim / Ve soluğum tükenmedikçe bu doyumsuz dünyada, / Güneşe karışmadıkça etim / Kavel grevcilerinin türküsünü söyleyeceğim” şiiri başta olmak üzere işçi ve emekçilerin mücadelesine dair birçok şiiri bulunan devrimci-demokrat bir şair olarak ölümsüzleşti.

 

✰ 27 Şubat 1933- Reichstag provokasyonu

Reichstag (Alman Parlamento Binası) Naziler tarafından genel seçimlere bir hafta kala kundaklandı. Faşist Hitler hükümeti, yangının bir komünist tarafından çıkarıldığını öne sürdü. Bulgaristan Komünist Partisi Genel Sekreteri George Dimitrov, bu suçlama ile tutuklandı. Dimitrov, faşizmi yargılayan ünlü savunmasını bu davada yaptı. Yürütülen uluslararası kampanya ile Dimitrov serbest bırakıldı. Yangını Van der Lubbe adında birinin üzerine attılar ve onu idam ettiler.

 

✰ 28 Şubat 2015- Yazar Yaşar Kemal öldü.

Asıl adı Kemal Sadık Gökçeli’dir. 1923 yılında Van Gölü’ne yakın Muradiye ilçesine bağlı Ernis köyünde doğdu. Evde sadece Kürtçe, köyde ise Türkçe konuştuklarını söylerdi. Daha sonra ailesiyle birlikte Adana’ya göç ettiler. Irgatlık, işçilik, arzuhalcilik gibi işler yaptı. İlk şiir ve öykülerini 1940’lı yıllarda yayınladı. Dünyaca ünlü “İnce Memed” romanı ise, 1955’te yayınlandı. Bir eşkiyanın ağaya başkaldırısını konu alan İnce Memed,  yurtdışında 140’ı aşkın baskı yaptı. Yaklaşık 40 dile çevrildi. Sadece büyük bir edebiyat ustası olarak değil, Kürt sorunundan tutsakların durumuna kadar birçok önemli konuda tavır alan sayılı aydınlardan biri olarak ölümsüzleşti.