Geleceğimizin köprüsü tarihimiz

1 Eylül 1939- II. Emperyalist Paylaşım Savaşı başladı

Faşist Hitler Almanyası, Polonya’ya girerek II. paylaşım savaşını başlattı. Daha sonra Sovyetler Birliği tarafından “dünya barış günü” olarak ilan edildi ve kutlandı.

 

1 Eylül 1987- 12 Eylül tutsak ailelerinin örgütlenmesinde aktif yer alan Didar Şensoy, tutsaklar için yapılan bir eylem sırasında yaşamını yitirdi.

 

2 Eylül 1969- Vietnam devriminin önderi Ho Chi Minh yaşamını kaybetti.

Gençliğinde Fransa’da yaşayan ve Fransız Komünist Partisi’nin kurucuları arasında yer alan Ho Chi Minh’in önderliğinde savaşan Vietnam halkı, önce Fransız sonra da Amerikan işgalcileri ülkesinden kovmayı başardı.

 

6-7 Eylül 1955- İstanbul ve İzmir’de ırkçı saldırılar ile azınlıklar üzerinde terör estirildi. Bu, kontrgerillanın ilk eylemlerinden biriydi.

 

8 Eylül 1943- Çekoslovak yazar Julius Fuçik, Nazi kamplarında idam edildi.

 

9 Eylül 1984- Yılmaz Güney yaşamını yitirdi

Türkiye Devrimci Hareketi’nin ender sanatçılardan biridir. Sinema salonlarında bilet satışıyla başlayan sanat hayatı, Fransa’da Cannes Film Festivali’nde taçlandırılan bir başarıya dönüşmüştür.

Kendi deyimiyle “sanatı bir silah gibi” kullandı. Halkın yaşadığı yoksulluğun, sömürünün, baskının içinde geliyordu. “Asıl dayanağımız kendi topraklarımızdır. Umut kendi topraklarımızda ve kendi halkımızdadır” diyordu. Eserlerinin düşündüren, sorgulatan, dönüştüren ve yol gösteren özelliği, kaynağını buradan alıyordu. Tüm filmlerinin ortak paydası UMUT’tu. Umut ise devrimde, sosyalizmdeydi.

Bu yüzden faşizmin ona saldırıları hiç bitmedi. Filmleri yasaklandı, yakıldı. Yaşamının 12 yılını cezaevlerinde geçirdi. Fakat o, duvarlardan taşan bir yaratıcılıkla senaryo, öykü, roman yazdı, cezaevindeyken dışardaki filmlerini yönetti. 12 Eylül yıllarında cezaevinden firar ederek Fransa’ya kaçtı ve yaşamını burada sürdürdü. Yol ve Duvar filmlerini bu dönemde yaptı. Yol filmi, Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülü aldı. Ama yıllarca Türkiye’de yasaktı.

Ağır cezaevi koşulları sağlığını aşırı derecede bozmuştu, kansere yakalandı. 1984 yılında hastalığı yenemeyerek genç yaşta ve en verimli yıllarında aramızdan ayrıldı. “Beni komünarların battaniyesine sarın” demişti. Şimdi Paris’te komünarların yanında yatıyor.

 

9 Eylül 1976- Çin devriminin önderi Mao Zedung öldü.

 

10 Eylül 1920- Türkiye Komünist Partisi kuruldu.

Bakü’de Mustafa Suphi önderliğinde toplanan Türkiyeli komünistler, 15 ayrı örgütten 75 delegeyle Türkiye Komünist Partisi’ni kurdular. TKP, kurulduğu aşamada işçi sınıfı ve köylülük içerisinde azımsanmayacak bir güce sahipti. Partinin kurulmasından sonra, partiyi bizzat ülke topraklarında örgütlemek üzere Sovyetler Birliği’nden ülkeye giriş yapan Mustafa Suphi ve 15 yoldaşı, Kemalist burjuvazi tarafından Karadeniz’de boğdurularak katledildiler. M.Suphi’lerin katledilmesinden sonra TKP, revizyonizmin egemen olduğu bir zemine çekilerek Kemalist burjuvazinin bir uzantısı haline getirildi.

 

11 Eylül 1973- Şili’de askeri faşist darbe

Amerikan emperyalizmi, Şili’de General Pinochet liderliğinde darbe gerçekleştirdi. Sol koalisyonun başında olan Devlet Başkanı Allende, teslim olmayı reddedince, sarayında katledildi. 36 bin kişi işkencelerde ve sokak infazlarında öldürüldü.

 

12 Eylül 1977- Güney Afrika Cumhuriyeti’nde ırkçı yönetime karşı silahlı direnişin lideri Steve Bico işkenceyle öldürüldü.

 

14 Eylül 1973- Victor Jara katledildi.

Devrimci bir sanatçı olan Jara, Şili’deki faşist darbenin ertesi günü on binlerce insanın doldurulduğu ve işkenceden geçirildiği Santiago Stadyumu’nda direniş şarkıları çaldı. Bunu engellemeye çalışan faşistler, Jara’nın ellerini kırdı. Ancak Jara şarkılarını söylemeye ve söyletmeye devam etti, bunun üzerine darbeciler tarafından katledildi.

 

16 Eylül 1976- DGM Direnişi

İşçilerin büyük direnişiyle karşılaşan DGM’ler, açılmadan kapanmak zorunda kaldı. DGM direnişi, ‘70’li yıllarda yükselen işçi hareketinin siyasal bir eylemiydi. Demokratik hakların mücadele ile kazanılmasında iyi bir örnek oldu.

 

16 Eylül 2016- Demokrat aydın-sanatçı Tarık Akan yaşamını yitirdi.

 

20 Eylül 1985- Ruhi Su öldü.

Halk müziğinin usta yorumcusu, bestecisi, halk türküleri araştırmaları yapan üretken bir sanatçı ve hocaydı. İlerici aydın özelliğinden dolayı beş yıl tutsak kaldı, işsizlikle, açlıkla boğuştu. 12 Eylül döneminde tedavi olmak için yurtdışına gitmek istediğinde pasaport alamadı. 73 yaşında ölüme terk edildi. Mezarına defalarca saldırılar düzenlendi.

 

20 Eylül 1992- Kürt aydın Musa Anter katledildi.

 

21 Eylül 1995- Buca Cezaevi katliamı

Devletin kolluk güçleri, hak gasplarına karşı direnen tutsaklara saldırıp, 4 DHKP savaşçısını katletti.

 

23 Eylül 1973- Şilili ozan Pablo Neruda öldü.

 

22 Eylül 1976- Profilo direnişi

DGM direnişinde güçlü biçimde katılan Profilo fabrikasında 17 işçi işten atıldı. Şalterler bu sefer işçi kıyımı için durdu. Profilo’da işgal başladı. Polis saldırısı karşısında kapılar kapatılarak kaynaklandı. Bir işçi polis kurşunuyla öldü. İçeride işçiler, dışarıda destekçi güçler büyük bir direniş gerçekleştirdiler.

 

24 Eylül 1969- ’68 hareketinin önderlerinden Taylan Özgür polis tarafından katledildi.

 

25 Eylül 1996- Diyarbakır Cezaevi katliamı

‘96 Ölüm Orucu eyleminin hemen ardından, MGK kararıyla Diyarbakır cezaevine saldıran devlet, 9 yurtsever tutsağı katletti.

 

25 Eylül 2012- Halk ozanı Neşat Ertaş öldü.

 

26 Eylül 1999- Ulucanlar Cezaevi’nde katliam

Devlet, F tipleri hücrelere geçişin ilk provasını Ulucanlar’da yaptı. 10 devrimci tutsak, işkence ile katledilirken, birçoğu da ağır yaralandı. Tutsaklar yoğun işkenceler altında başka cezaevlerine sürgüne gönderildiler.

 

27 Eylül 2013- İlerici aydın-sanatçı Tuncel Kurtiz öldü.

 

28 Eylül 1864- I. Enternasyonal kuruldu

 

29 Eylül 2018- TKİP kurucularından Teslim Demir yaşamını yitirdi.

 

29 Eylül 1902- Maden işçilerinin direnişini anlatan Germinal’in yazarı Emile Zola öldü

 

 

Eylül ayında şehit düşen ihtilalci komünistler

 

8 Eylül 1981- Selma Aybal

Genç yaşta Osman’ın ve Fatih’in iyi bir öğrencisi olmuştu. Baskı komitesinde çalışan Selma, darbenin en zor ve karanlık günlerinde dahi, fabrikaları, emekçileri yoksun bırakmadı ihtilalcilerin bildirilerinden… Yıllar sonra TİKB kurşunuyla cezalandırılacak olan hain Adil Özbek’in yardımıyla pusu kurmuştu polisler. Yaralı halde işkenceye aldılar Selma’yı. İşkence tezgahında bir ihtilalci komünist gibi yaşamını soludu.

 

9 Eyül 1979- Vedat Çataltepe

Vedat da Selma gibi 18 yaşındaydı, faşistlere karşı mahallesini korurken, bir bekçi tarafından öldürüldü.

 

29 Eylül 1980- Osman Yaşar Yoldaşcan