PDD – Proleter Devrimci Duruş Devrimler Tarihin Lokomotifidir
Çayırhan Termik Santrali ve Linyit Madeni’nin özelleştirmesine karşı maden işçileri, 20 Kasım’dan itibaren direnişe başladılar.
500 işçi 20 Kasım günü sabah vardiyasında kendilerini yeraltındaki maden sahasına kapattı. Günlerce yeraltında kalan işçiler, kararlı olduklarını, özelleştirme iptal edilinceye kadar direneceklerini söylediler.
Eylem sürecinde Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar işçilerle görüşerek, özelleştirmenin iptal edilmeyeceğini, ancak şartnamede bazı düzenlemeler yapılabileceğini söyledi. Bu açıklama üzerine işçiler, 28 Kasım günü Ankara’ya, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yürüyüş başlattı.
Madencilerin yürüyüşe başlamasından birkaç saat sonra, ÖİB (Özelleştirme İdaresi Başkanlığı) bir açıklama yaparak, madene ilişkin özelleştirme ihalesinin 4 Aralık’tan 4 Mart 2025’e ertelendiğini duyurdu. Eylem, başladığı anda büyük bir etki yaratmış; ihalenin erteleme gerekçesi olarak “çalışanların taleplerinin incelenmesi” belirtilmişti.
Ancak işçiler, bunun bir oyalama taktiği olduğunu belirterek, yapılacak hiçbir düzenlemenin, kendi geleceklerini ve kazanılmış haklarını garanti altına almayacağını; bu nedenle varlık satışı iptal edilene kadar eyleme devam edeceklerini belirttiler. Ancak sendikanın devreye girmesiyle, bu ertelemenin bir kazanım olduğunu belirterek direnişe son verildi.
* * *
Madende yeraltında 1200, yerüstünde ise 800 işçi çalışıyor. İşçilerin büyük çoğunluğu Bartın, Zonguldak, Karabük, Samsun, Sinop gibi illerden gelip Çayırhan’da çalışan işçiler. 800’ü lojmanda kalıyor ve ihale şartnamesi öncelikle bu işçilerin lojmandan çıkartılmasını dayatıyor.
İşçiler Türkiye Maden-iş sendikasında örgütlüler. Santralde ise Tes-iş sendikası örgütlü. Özelleştirme karşıtı eylemleri birlikte örgütlüyorlar.
İşçilerin direnişi kamuoyunda büyük bir etki yarattı; fiilen alana giden veya uzaktan açıklama yapan pek çok kesim oldu. Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) ise, örgütlü olduğu TTK’ya (Türkiye Taş Kömürü Kurumu) bağlı işletmelerde 25 Kasım günü ortak basın açıklaması düzenledi ve vardiya öncesi iş yavaşlatma eylemi yaptı.
* * *
Çayırhan Termik Santrali, Türkiye’de özelleştirilen ilk termik santraldi. 1978 yılında faaliyeti başlayan kurum, 1996 yılında Ciner Grup’a ait Park Termik Elektrik’e satıldı. Haziran 2020’de işletme yeniden devlete devredildi. Bir yıl sonra doğrudan Erdoğan’ın çıkardığı kararname ile, santralin arazileri ve maden sahaları bir bütün olarak yeniden özelleştirme kapsamına alındı.
Santral linyit kömür madeni yönünden zengin bir coğrafyada bulunduğu için, kömür taşıma maliyeti birçok tesise göre daha az; bu da özelleştirme için cazip bir hale getiriyor. Santralin özelleştirilmesi, elektrik üretiminde devletin payının yüzde 20’lere düşmesine neden olacak ve elektrik üretimi gibi stratejik bir konuda özel sektörün ağırlığı artacak.
