Hapishanelerdeki hak ihlalleri

Hapishanelerde hak ihlalleri artarak devam ediyor. Ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet hapis alanlar, ceza süresi dolduğu halde tahliye edilmiyorlardı. Şimdi daha az ceza alanların da tahliyeleri engellenerek, hak ihlalleri iyice genişletilmiş durumda.

Cezaevi Gözlem Heyetleri’nin keyfi uygulamaları ile tahliyeler yapılmıyor. Disiplin cezaları ile görüş, mektup ve havalandırma hakları gasp ediliyor. Ziyaret saatleri, spor saatleri sürekli kısaltılıyor ve keyfi bahanelerle engelleniyor.

Ayrıca hapishanelerde Kürtçe konuşarak görüş yapmak, dilekçe şartına bağlanmak isteniyor. Kırşehir Hapishanesi’nde tutsaklardan dilekçe istendiği öğrenildi. Keza ölümler, sağlık sorunlarının gasbı da devam ediyor.

Hapishaneler her gün yeni tutuklamalarla tıka basa dolduruluyor. 406 hapishanede 299 bin kişilik kapasite olmasına rağmen şu anda 400 bine yakın tutuklu ve hükümlü var. Birçok hapishanede tutsaklar yerlerde ya da birleştirilmiş ranzalarda yatmak zorunda kalıyor.

Devlet ise yeni hapishaneleri bitirdiğini ya da inşaatına başladığını duyuruyor. 21 hapishane daha açılacağı “müjdesi”ni veriyorlar. Tekirdağ’ta F tipi hapishanelerin yanına yeni bir Y tipi hapishanesi yapıldı. Özellikle devrimci tutsakları tecrit altında yalnızlaştırmak için alfabede harf bırakmazcasına çeşitlendiriyorlar hapishaneleri. Tutsaklarla iletişimi kesmek için de para gönderenlerle, ziyarete gidenlere, en küçük bir dayanışmada bulunmak isteyenlere dahi operasyonlar yapılıyor, tutukluyorlar.

Dem Parti Milletvekili Gülcan Kaçmaz’ın 28 Kasım tarihli sorusuna 5 Aralık’ta cevap veren Adalet Bakanlığı, 2024 yılının 11 ayında hapishanelerde 709 kişinin öldüğü cevabını verdi. Konu ile ilgili açıklama yapan İHD Ankara Şubesi, bu sayısının İHD’ye gelen kayıtların yaklaşık iki katı olduğunu, en yüksek sayı olan 2024 yılında 365 kişinin yaşamını yitirdiğini belirti.

30 yıllık tutsak Mehmed Bahaddin Öncü’nün ölen annesinin cenazesine katılması “güvenlik” gerekçesiyle engellendi.

MKP davası tutsağı Nuray Çelik’in tahliyesi ikinci kez 6 ay süreyle gözlem heyeti tarafından engellendi. Çelik, aldığı 6 yıl 3 aylık cezayı Haziran 2024’te tamamlamış olmasına rağmen tahliye edilmiyor. Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Hapishanesi’nde kalan Vural Poyraz’ın tahliyesi de 3. kez ertelendi. MKP tutsağı Poyraz’ın tahliyesi daha önce 6’şar ay süreyle iki kez ertelenmişti. Bu kez tahliyesi 1 yıl süreyle ertelenmiş oldu. Sincan Hapishanesi’nde 30 yıllık sürelerini doldurmuş olmalarına rağmen 5 kadın tutsak hala tahliye edilmemiş durumda. Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Hapishanesi’nde 30 yıllarını dolduran ve bırakılmaları gereken Murat Sözeri, Neşet Güven ve Ecevit Özgül de gözlem heyetlerinin keyfi uygulamalarıyla tahliye edilmiyor.

Elazığ Yüksek Güvenlikli Hapishanesi’nden Erzurum Dumlu Hapishanesi’ne sürgün edilen Önder Ergen’in görüşçü talebi, görüşe gelecek kişinin “güvenlik soruşturması” nedeniyle kabul edilmedi. Aynı hapishanede kalan Cihan Gökalp ise, ailesiyle yaptığı telefon görüşmesinde tutsaklar üzerinde özel politikalar uygulandığını aktardı. Patnos L Tipi Hapishanesi’nde 18 Aralık’ta baskın düzenleyen gardiyanlar, kadın tutsakları ters kelepçe yaparak hücrelere koydu.

Tekirdağ 1 Nolu F Tipi’nde kalan Mehmet Başaran 2 Kasım’da kalp krizi geçirdi. Ailesine haber verilmeden hastaneye kaldırılan Başaran, 6 Kasım’da tekrar hapishaneye getirildi. Telefon görüşünde durumunun kötü olmasına rağmen tedavisinin engellendiğini belirten Başaran, duyarlılık çağrısı yaptı.

Cezaevleri ile ilgili İHD ve tutsak derneklerinin yaptıkları eylemler devam ediyor. İstanbul, İzmir ve Diyarbakır’daki F oturmalarında hapishanelerdeki hak ihlallerine dikkat çekiliyor, hasta mahpusların tahliye edilmesi isteniyor.