1 Haziran 1971- Hüseyin Cevahir katledildi
İstanbul-Maltepe’de bir evde polis tarafından kuşatılan THKP-C önderlerinden Mahir Çayan ve Hüseyin Cevahir, 3 gün boyunca direndiler. Çıkan çatışmada Hüseyin Cevahir katledildi, Mahir Çayan ise yaralı olarak yakalandı.
2 Haziran 1970- Orhan Kemal öldü
İşçi ve emekçilerin yaşamlarını konu eden romanlarıyla ünlü Orhan Kemal, Nazım Hikmet’le kaldığı cezaevinde, onun yönlendirmesi ile roman yazmaya başladı. Kendisi de işçi olarak çalıştığı için, işçilerin hayatını romanlarında işledi. Hanımın Çiftliği, Bekçi Murtaza, El Kızı gibi romanlarıyla ünlüdür
2 Haziran 1991- Ahmed Arif öldü
“Hasretinden prangalar eskittim” kitabıyla ünlenen Ahmet Arif, Kürt halkının acılarını, özlemlerini işlediği kadar, emekçilerin sorunlarını da şiirlerine yansıttı. “Nerede olursan ol / İçerde, dışarda, derste, sırada / Yürü üstüne – üstüne / Tükür yüzüne celladın / Fırsatçının, fesatçının, hayının…/Dayan kitap ile / Dayan iş ile / Tırnak ile, diş ile / Umut ile, sevda ile, düş ile /Dayan rüsva etme beni.”
3 Haziran 1963-Nazım Hikmet Öldü
Dünyada en fazla tanınan Türk şairi ünvanını sahip Nazım Hikmet, yaşadığı süre boyunca işçi ve emekçilerin yaşam ve mücadelelerini şiirlerine döktü. Bu yüzden yıllarca hapis yattı, sürgün edildi. Fakat inançlarından asla taviz vermedi. “Sevdalınız komünisttir” diyerek siyasal kimliğini her koşulda ortaya koydu.
“Sosyalist gerçekçi sanatçı” diyordu, “kendi halkının ve diğer halkların sanat geleneklerinden yararlanacaktır… Halkım için, başka halklar için, en yenisinden, yöneticisine kadar partimin tüm üyeleri için, bu erdemi taşıyan şiirler, tiyatro oyunları yazmak isterim. Ama bunun için doğru olmayı, özle sözle, süssüz, belirsizlikten uzak yazmayı, sağ kulağımı sol elle göstermeye kalkmamayı bilmek gerek.”
Öyle de yaptı. Son nefesine kadar işçi sınıfının, halkların mücadelesinin yanında yer aldı ve onların sesi oldu.
Nazım, her komünist gibi enternasyonalistti. Irkçılığa karşı da mücadele ediyordu. Bir şiirinde “Kardeşlerim bakmayın sarı saçlı olduğuma / Ben Asyalı’yım, Afrikalı’yım” diyordu. Bir başkasında ise, “Bize türkülerimizi söyletmiyorlar Robeson / kartal kanatlı kanaryam / inci dişli zenci kardeşim” sözleriyle, Afrikalı bir sanatçıya dönük baskıyı protesto ediyordu.
Nazım, “Partili sanat”ın en güzel örneğini verdi. Eserleri ve mücadelesi ile daima yaşayacak…
3 Haziran 1949- Mikhail Kalinin öldü
Ekim Devrimi’nin önderlerinden Kalinin, Bolşevik Partisi’nin MK’sı dahil her kademesinde yer aldı. 1949’da hastalıktan öldü. Türkçeye de çevrilmiş en önemli eseri “Devrimci Eğitim Devrimci Ahlak”tır.
6 Haziran 1981- MLSPB militanları Tamer Arda, Mete Atilla Ermutlu, Ercan Yurtbilir ve Doğan Özzümrüt, Maltepe’de ve Sefaköy’de ellerinde silahlarıyla çatışarak şehit düştüler.
8 Haziran 1844- Almanya’nın Silezya bölgesinde işçiler, açlığa karşı ayaklandı.
12 Haziran- Çocuk işçiliği ile mücadele günü
13 Haziran 1969- Alpagut işgali
Çorum’da bulunan ve Özel İdare tarafından işletilen linyit sektörü, işçiler tarafından işgal edildi. Çalışma koşullarına karşı 786 işçi, 34 gün boyunca oluşturdukları komiteyle işyerini yönettiler ve bu sürede üretimi yüzde 50 oranında arttırdılar.
15 Haziran 1915- 19 Ermeni devrimci asıldı
Sosyal-demokrat Hınçak Partisi’nin MK üyesi Paramaz (Madteos Sarkisyan) ve 19 yoldaşı İstanbul Beyazıt Meydanı’nda asıldı. Paramaz, idam sephasında şöyle haykırdı: “Siz sadece bizim vücudumuzu yokedebilirsiniz, fakat inandığımız fikirleri asla… Yarın Ermenilik ülkenin doğusunda özgür ve sosyalist Ermenistan’ı selamlayacaktır. Yaşasın Sosyalizm!”
16 Haziran 2005- MKP/HKO üyeleri Mercan’da katledildi
MKP Genel Sekreteri Cafer Cangöz, Aydın Hanbayat, Okan Ünsal, Ali Rıza Sabur, Alaattin Ataş, Cemal Çakmak, Berna Saygılı Ünsal, Kenan Çakıcı, Ökkeş Karoğlu, Taylan Yıldız, İbrahim Akdeniz, Dursun Turgut, Binali Güler, Ahmet Perktaş, Gülnaz Yıldız, Çağdaş Can, Ersin Kantar, kongre için Dersim’e giderken vahşice katledildiler.
18 Haziran 1936- Maksim Gorki öldürüldü
Kendisi de işçi olan ve çok yoksul bir çocukluk geçiren Sovyet yazarı, emekçilerin yaşamlarını anlatan romanlar yazdı. “Ana” kitabı, en çok bilinen eseridir.
19 Haziran 1953- Rosenbergler idam edildi
Ethel ve Julius Rosenberg, ikinci emperyalist savaş sonrası ABD’de “Mc Cartycilik” olarak bilinen “cadı avı”nda tutuklanandılar. Sovyetler Birliği’ne atom bombasının sırlarını verdikleri iddiasıyla “Sovyet Ajanı” ilan edildiler ve idamla cezalandırıldılar. Af diledikleri taktirde çocuklarına kavuşacakları söylendi, ama onlar bunu kabul etmedi. “Ya suçsuzluğumuza inanan onca insan, onlar da bizim çocuklarımız değil mi? Onlara ihanet etmeyeceğiz ”dediler. Tam da evlilik yıldönümlerinde Sing Sing Hapishanesi’nde elektrikli sandalyede idam edildiler.
20 Haziran 1933- Clara Zetkin öldü
1857’de Almanya’da doğan Zetkin, 1910 yılında toplanan Uluslararası Kadın Konferansı’nda 8 Mart’ın Dünya Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlanmasını sağladı. Kadının kurtuluşunun koşulunun, “özel mülkiyetin kalkması ve kadının toplumsal üretime girmesi” olarak görüyordu. Emekçi kadınların mücadelesine çok önemli katkılar sundu.
25 Haziran 2005- Kazım Koyuncu öldü
Laz müziğini geliştiren ve Karadeniz şarkılarını geniş kitlelere sevdiren Kazım Koyuncu, Çernobil sonrası Karadeniz’de yaygınlaşan kanser hastalığına yakalanarak yaşamını yitirdi.
27 Haziran 1905- Potemkin Ayaklanması
Dünyada ilk kez düzenli bir ordunun gemisinde yaşanan ayaklanmadır. 1905 Devrimi’nin başlangıcı olmuştur. Devrimin yenilgisinin ardından mürettabatıyla birlikte Romanya’ya sığınan gemi, ancak 1917 devriminden sonra geri dönebildi.
28 Haziran 1926- Cerjinski öldü
Sovyetler Birliği’nde devrimin ardından karşı devrimcilerle mücadele etmek için kurulan ÇEKA’nın başında görevlendirildi ve iç savaş sırasında önemli başarılar elde etti.
30 Haziran 1925- Şeyh Sait ve 46 arkadaşı idam edildi.
30 Haziran 1980- Çorum katliamı
Devlet eliyle organize edilen katliamda, sivil faşistler, Alevi mahallelerine saldırdılar. 26 kişi öldürüldü, yüzlercesi yaralandı. Yüzlerce aile de Çorum’u terk etmek zorunda kaldı.
Haziran ayında şehit düşen İhtilalci Komünistler
17 Haziran 1984- Mehmet Fatih Öktülmüş
21 Haziran 1978- Muzaffer Mutlu
İstanbul’da sivil faşistler tarafından katledildi. Cenazesi, Amasya ve İstanbul’da düzenlenen gösterilerli Amasya’da toprağa verildi.
30 Haziran 1980- Songül Kayabaşı
15-16 Haziran direnişinin yıldönümünde İstanbul Kartal Karlıktepe’de düzenlenen silahlı korsan gösteride çıkan çatışmada bir asteğmen ve iki er öldürüldü. Bunun üzerine Kartal’da terör estiren devlet, yüzlerce devrimciyi gözaltına aldı. TİKB sempatizanı Songül Kayabaşı ile TKP-ML sempatizanı Aziz Aras işkencede katledildi.