Etiket arşivi

Her toplumsal sistemde yeniden üretim vardır. Kapitalizm öncesi sistemlerde, üretim asıl olarak egemen sınıfların lüks tüketimine dönüktür (kölelerin hizmet için görevlendirilmeleri ya da firavunların binlerce kölenin emeğini piramitlerin yapımında kullanması gibi.) Ancak toplumsal üretimle sermaye birikimi, kapitalist yeniden üretim sürecinin belirleyenidir. Kapitalistin üretim sürecine soktuğu sermaye, niteliği açısından ikiye ayrılır: Değişmeyen sermaye ve değişen sermaye. Değişmeyen sermaye, üretime girdiği oranda …

İşgücünün fiyatı (ücret) Ücretli emekçi, kişisel olarak özgürdür; bir köle gibi alınıp satılamaz. Alınabilen ve satılabilen, onun işgücüdür, çalışma kapasitesidir. Bu yanıyla “özgür”dür, işgücünü pazarda kendisi satışa çıkarır. Gerçekte ise açlıkla zincirlenmiştir. Açlık onu işgücünü satmaya zorlar. Başka seçeneği yoktur. Çünkü üretim araçları kapitalistler tarafından gaspedilmiştir. Kendisine ait bir üretim aracı yoktur. Üretebilmek ve geçinebilmek için, kapitalistlerin mülkiyetinde olan üretim …

Sermaye birikimi, bir yandan sermayenin genişleyerek yeniden üretimini, bir yandan da artı-değerin ve dolayısıyla kapitalist toplumsal ilişkilerin yeniden üretimi içerir. Bu nedenle kapitalist üretim sürecini bütünlüklü ve birbirleriyle bağlantılı bir süreç olarak düşünmek gerekir. Çünkü bu süreçte sadece meta ve artı-değer üretilmez; kapitalist ilişkilerin ve ücretli işçinin de üretildiğini ve yeniden üretildiğini görürüz. Emek-sermaye ilişkilerine dair dönemlendirme yaparken de belirli …