Arkayazı

Teori, Fransızca kökenli bir kelime. Türkçe karşılığı “kuram” fakat birçok yabancı kelimede olduğu gibi teori de dilimize yerleşmiş bir kavramdır. Toplumsal olguları ve olgular arasındaki ilişkileri soyutlayan kavramlar bütününe “teori” denir. Bu adı alabilmesi için, bilimsel, sistemli ve sürekli olarak doğrulanmış gözlem ve deneylere dayanması gerekir. Dolayısıyla ortaya atılan bir düşünce, görüş, gözlem veya tahminin ötesinde bir anlama sahiptir. Geniş …

Son aylarda Ortadoğu’da giderek tırmanan gerilim, İsrail’in hamlesiyle savaşa dönüştü. Lübnan’a ve İran’a dönük saldırılar ve karşı saldırılarla, Ortadoğu’daki savaşın yeni bir aşamasının başladığı ilan edildi. Tam da 7 Ekim’de 2023’te başlayan Gazze savaşının yıldönümü yaklaşırken ve İsrail’in kendi içinde de, dünya kamuoyunda da “Gazze’de ateşkes” çağrıları yükselmişken, Netanyahu’ya dönük tepkiler hem içeride hem de dışarıda artmışken, ABD ve İsrail …

İnsanlık bin yıllardır savaşlarda acı çekiyor, yaralanıyor, ölüyor; yine binyıllardır barış için mücadele ediyor, barış içinde bir ülkede-dünyada yaşama çabasını sürdürüyor. 1 Eylül’de kutlanan “Dünya Barış Günü” de, barış mücadelesinin bir sonucu olarak kazanıldı. Sanıldığının aksine Birleşmiş Milletler’in (BM) kararıyla olmadı. İkinci emperyalist paylaşım savaşı sonrası, faşizme karşı büyük bir zafer kazanan Sovyetler Birliği ve devrimini gerçekleştiren ülkeler, Nazi Almanyası’nın …

Günümüzde çarpıtılan ML kavramlardan biri de “strateji ve taktik”tir. Çarpıtılan değil sadece, ne yazık ki, unutulan da… Yeni kuşak devrimciler, büyük olasılık bu kavramı hiç duymadı; duysa bile içeriği hakkında bilgisi yok. Çünkü günlük siyaset, bu kavramlarla yapılmıyor. Esasında genel olarak ML kavramlardan, dolayısıyla ML yaklaşım ve çizgiden bir uzaklaşma var. “Strateji ve taktik” de bundan nasibini alanlardan… Elbette bunun …

Yerel yönetimlerin ortaya çıkışından günümüze kadar gelişim sürecini, tarihsel evrimi içinde önceki sayılarımızda işlemiştik. Yazımızın üçüncü ve son bölümünde dünyada ve ülkemizde “devrimci-halkçı” belediyecilik örnekleri üzerinde duracağız. Paris Komünü, proletarya iktidarının ilk biçimi olmasının yanı sıra “devrimci-halkçı” belediyeciliğin de esin kaynağıydı. Sonrasında “belediye sosyalizmi”yle yerel yönetimlerin demokratikleşmesi yönünde bazı adımlar atıldı. 1917 Ekim Devrimi’yle sosyalizmin somut bir alternatif haline gelmesi, …

Geçen sayımızda, yerel yönetimlerin (belediyelerin) kentlerin ortaya çıkışıyla oluştuğunu; bugünkü anlamda kentlerin ise, kapitalizmle birlikte meydana geldiğini, tarihsel süreciyle birlikte ortaya koyduk. Kapitalizmin ilk geliştiği yer olan İngiltere, kapitalist kentlerin de ilk oluştuğu ülkeydi. “Belediye” kavramı ilk olarak 1789 Fransız Devrimi sonrası “kurucu meclis” tarafından kullanılmıştı; fakat belediyenin tüzel kişilik kazanması, İngiltere’de 1835 yılında gerçekleşti. Kentler, üretimin ve ticaretin merkezi …

Yerel seçimler yaklaşırken, yerel yönetimler konusu da yeniden gündemleşti. Yerel yönetimlere nasıl bakmak gerektiği, yerel seçimde kimin destekleneceğinden daha önemsiz bir konu değil. Aksine birincisinde doğru bir bakışa sahip olunmadan, ikincisinde doğru adımlar atılamaz. Ne var ki, neredeyse her seçim döneminde asıl olarak hangi adayların belirleneceği, hangi partinin veya ittifakın destekleneceği öne çıkıyor. Yerel yönetimlere bakışaçısı sorgulanmıyor, tartışılmıyor. Oysa yerel …

İsrail’in Gazze’ye saldırısı, birçok tartışmayı yeniden alevlendirdi. Bunlardan biri, Hamas’ın gerici karakterinden dolayı Filistin halkına destek verilip verilmeyeceğiydi. Buna dair görüşlerimizi, son olarak 12 Ekim 2023 tarihli “Gazze’den başlayan Filistin direnişi ve etkileri” başlıklı yazımızda ifade ettik. Diğeri, İsrail gibi çok iyi korunan, dünyaca ünlü istihbarat örgütüne sahip olan bir devlete Gazze’den füze atılmasının mümkün olamayacağı; İsrail’in, kendi saldırganlığına zemin …

  Sendika org. sitesinde “sosyalist hareket, özeleştiri ve yeniden inşa” başlığıyla yayınlanan dosyada, son seçimlerde “sol”un yenilgisi ve bundan sonra ne yapması gerektiği üzerine çeşitli kurum ve kişilerin yazıları yer aldı. Biz de bu dosya kapsamında görüşlerimizi ifade ettik. Proleter Devrimci Duruş olarak gönderdiğimiz yazıyı yayınlıyoruz.     Sosyalist hareket açısından yenilgiyi nasıl tanımlamalı, nerede aramalı? Neyin özeleştirisi verilmeli, nasıl …

Her seçim döneminde, “kurtuluş devrimde-sosyalizmde” diyen komünist ve devrimcilere dönük saldırılar artar. Yıllardır Marksizm-Leninizmin lafzını bile etmeyenler, burjuva liberallerin savlarıyla konuşup yazanlar, komünist ve devrimcileri ML’den alıntılarla çürütmeye, ML adına yargılamaya kalkarlar. Rusya’dan Bulgaristan’a devrim yapmış ülkeleri veya bir dönem komünistlerin güçlü olduğu Almanya’yı örnek göstererek, oradaki komünistlerin parlamento seçimlerine katıldığını, bu olanağı değerlendirdiğini söylerler. Tarihe yapılan atıflarla seçimlerin ve …